Birçok insanın görmek için can attığı, dünyanın harikaları arasında kendisine yer bulmuş Çin Seddi, ilginç mimarisiyle dikkat edici bir özelliğe sahiptir. Savunma amacıyla inşa edilmiş olan Çin Seddi’nin temelleri krallıkların birbirinden korunmak için sınırlarına inşa ettikleri ilk setlere dayanmaktadır. Çin Seddi’nin temelinde Qin, Zhao, Wei, Han, Yan, Qi, Chu gibi krallıkların katkısı vardır. Çin Seddi’nin savunma amaçlı inşa edildiği genel kabul görmüşse de tarihçilerin bu konuda farklı tezleri vardır.
Duvarın, Türk saldırılarına karşı korunmak amacıyla yapıldığı düşüncesi bu alanda hakimdir. Bundan başka ülkeden kaçışı önlemek, yıkılan beyliklerin yöneticilerine ceza olsun diye ağır iş yaptırmak gibi farklı nedenle inşa edildiğine yönelik düşünceler vardır. Başlı başına ilginç bir tarihe sahip olan Çin, tarihiyle ilgili bıraktığı yazıtlar sayesinde birçok noktaya açıklık getirmiş olsa da burada tıkanmaktadır.
Çin Seddi’nin büyük bir alanda inşa edilmiş olması; o zamanki şartlara göre ciddi bir emektir. Dünyadaki en uzun insan yapımı duvardır. Ayrıca kuzeyden gelen saldırıları bertaraf etmek amacıyla yapılmış bir savunma duvarıdır. UNESCO tarafından dünya miras listesine alınan Çin Seddi, şu anda en çok ziyaret edilen turistik yapılar arasındadır. Çin Seddi’nin mimarisi ve efsanevi tarihi hakkında bilmediklerinizi Bilgihanem.com okurlar için hazırladığımız yazımızdan öğrenebilirsiniz.
Çin Seddi Nedir?
Çin’in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın bilinen en uzun savunma duvarı Çin Seddi’dir. Kuzeyden gelen Türk ve Moğol saldırılarına karşı korunma amaçlı yapılmıştır. Duvar yıllar içinde kemer, kale, bariyer gibi çok sayıda isimle anılmıştır. Çin Seddi yüzyıllar öncesinde yapılmıştır. Günümüzde ayakta duran kısmı Ming Hanedanından kalmış 2500 kilometrelik kısımdır.
Yıkılan kısımlarıyla birlikte Çin Seddi toplamda 8851 kilometredir. Çin Seddi’nin inşası aslen M.Ö. 221 ve M.S. 608 yıllarını kapsamaktadır. Çin Seddi’ne bakıldığında tek bir parça gibi görünse de duvar aslında mozaik biçimindedir. Kalitesi değişiklik gösteren parçalarda bazı kısımlar dayanıklı malzemeden; bazı kısımlar ise fazlasıyla dayanıksız malzemeden inşa edilmiştir.
Çin Seddi inşasında en çok insan çalıştırılan yapı olma unvanını kazanmıştır. İnşa edilmesi için 8000 civarında işçinin çalıştığı düşünülmektedir. O yıllarda gelişmiş bir teknoloji olmadığından tamamı el emeği ile yapılmıştır. İnşa kalıntılarında ele geçirilmiş bir el arabası olduğu bilinmektedir. Duvar yapılırken sadece bu el arabalarının ve insan gücünün kullanıldığı düşüncesi hakimdir.
Çin Seddi Nerededir?
Çin Seddi’nin ilk kısmı Po Hay Körfezi’nde yer almaktadır. Pekin civarında kuzeyden geçen duvar ardından Huanh-Ho nehrini ikiye böler ve devam eder. Bu hizadan ülkenin güneybatısına doğru uzanır. Gobi Çölü’ne geldiğinde güneyden batıya yönelerek devam etmektedir. Çin Seddi çizdiği hat ile uzaydan bakıldığında ince, uzun bir nehir görünümündedir. Öte yandan bu bilginin sadece söylentiden ibaret olduğunu söyleyen araştırmacılar da vardır. Yani Çin Seddi uzaydan görünmemektedir. Çin Seddi’ni görebilmek için Çin’e gittiğinizde duvarın en popüler kısmını görebileceğiniz, Pekin civarındaki Badaling’i ziyaret etmelisiniz.
Çin Seddi’nin Mimarisi
Duvarın kalınlığı ve yüksekliği duvar boyunca sürekli değişmektedir. Taban 7 metre civarındayken üst kısımlar 6 metre civarındadır. Duvarın yüksekliği de çoğunlukla değişmekte olup ortalama 10 metre civarındadır. Mimaride düşünülen en yanlış bilgi duvarın tamamen tuğladan örülmüş olmasıdır. Bu düşüncenin aksine duvar zaman zaman tuğla dışında dayanıksız bir malzemeden inşa edilmiştir. Zayıf kısımların amacının düşmanı yavaşlatmak olduğu düşünülmektedir.
Kalın kısımlardan atlar ve arabalar geçebilmektedir. Kalın duvarlarda ayrıca okçu delikleri ve siperlikler bulunmaktadır. Duvar üzerinde her 9 km’de bir fener kulesi inşa edilmiştir. 200 metrede bir de gözetleme kulesine yer verilmiştir. Duvar üzerinde savaşa yönelik mekanlar dışında tapınaklara ve saraylara rastlanmaktadır. Stratejik noktalarında, cenneti simgeleyen Uranüs kabartıları bulunmaktadır.
Duvarın bazı bölgelerinde setler kademeli olarak sağlam bir şekilde inşa edilerek, savunmayı kolaylaştırmıştır. Çin Seddi’nin en yüksek noktası Pekin civarındaki Heita dağındadır. Buradaki duvar deniz seviyesinden ortalama 1500 metre yüksekte kalmaktadır. Çin Seddi, dünyanın en büyük mezarlığı olarak da bilinmektedir. Söylenenlere göre inşaat sırasında birçok işçi hayatını kaybetmiş; ölen işçiler doğrudan duvarın içine gömülmüştür.
Duvarın harcında insan kemikleri kullanıldı efsanesi duvarın mimarisiyle ilgili en ilginç bilgilerdendir. Bu söylentinin ortaya çıkmasına gömülen işçilerin etkisi olduğu söylenebilir. En geniş yeri 9.144 metre, en yüksek noktası ise 3,7 metredir. En yüksek noktasının uzunluğu ise yaklaşık 8 metredir. Burası gözetleme kulesinin tepesine kadar uzanmaktadır.
Çin Seddi’nin Tarihçesi
Duvarın temelleri ilk önce Vhu Krallığı tarafından, Henan eyaleti civarında atılmıştır. İlk temel atma M. Ö. 7. yüzyılda gerçekleşmiştir. Atılan temelle ortaya çıkan set diğer parçalara göre kısa kalmıştır. İlerleyen dönemde Hun, Moğol ve Tunguz saldırıları artınca, dönemin o zamanki imparatoru Oin Shin Huandg 3. yüzyılda temel yakınındaki alanı tamamen kapatmak düşüncesiyle aşılmaz duvarların inşasına başlamıştır.
Ancak yine de Çin Seddi’nin tek bir hükümdar tarafından inşa ettirildiği söylenemez. Duvara sürekli eklemeler yapılmıştır. Eklemeler gerek yükseklik gerekse uzunluk anlamındadır. Son olarak Çin Seddi’ni onaran Ming Hanedanı olmuştur. Onardıktan sonra da savunma amacıyla kullanmıştır. Duvar üzerinde kuleler, siperlikler ve okçu kuleleri yer alması; Çin Seddi’nin savunma amacıyla yapıldığını ispatlar niteliktedir.
Çin Seddi’ni uzatma çalışmaları MS 17.yy’a kadar devam etmiştir. Günümüzde onarılmış kısımları turizm amacıyla ziyarete açıktır. Duvar ayrıca birçok spor türüne de ev sahipliği yapmaktadır. Tarihi yapı Dünyanın Yeni Yedi Harikası listesine 7 Temmuz 2007 tarihinde alınmıştır. Çin Seddi ayrıca UNESCO tarafından 1987 yılında dünya mirası listesine alınmıştır.
Çin Seddi hakkında bilinmeyen ilginç bilgilerden de söz edecek olursak, en dikkat çekici özelliği tamamlanmasının 2 bin yıldan fazla sürdüğüdür. Fakat bu bilgi çok fazla bilinmemektedir. İlk başlarda Dünyanın Ejderhası, Mor Hudut gibi isimlerle anılan yapı, 19. yüzyılın başlarında Çin Seddi (Great Wall of China) olarak anılmaya başlanmıştır. Efsaneye göre; duvar yapılırken bir ejderhanın bıraktığı izler takip edilerek güzergah belirlenmiştir. Bu nedenle 19. yüzyıla kadar kullanılan isimler arasında Dünyanın Ejderhası yer almaktadır.
Duvarın yapımında insan kemiklerinin kullanıldığına dair bir inanış yaygındır. Fakat bunun doğruluğu ispatlanamamış vve sadece bir söylentiden ibaret olduğu bilinmektedir. İlk yapıldığı günden bu yana deprem, doğa olayları gibi etkilerle hasara uğrayan Çin Seddi’nin bazı kısımları yenilenmiştir. Fakat büyük kısmının yeniden onarıma ve bakıma ihtiyaç duyduğu aşikardır.
Duvar hakkında çok fazla bilinmeyen ve bir o kadar da ilginç olan bir başka bilgi ise insanlar tarafından despotizm simgesi olarak görülmesidir. Despotizm; birey veya grup fark etmeksizin mutlak siyasi güç ile hükmeden, tek bir idari otoriteye sahip hükümet biçimidir. İnsanlar 1970’li yıllarda Çin Seddi’ni despotizm sembolü olarak gördükleri için evlerinin yapımında duvardan aldıkları taş ve tuğlaları kulanıyormuş.
Resmi bitiş tarihi 1644 yılıdır. Bu tarih ise Son Ming hükümdarının yıkıldığı tarihe denk gelmektedir. O yıllardan bu yana duvarda onarım ve bakım işlemleri dışında başka hiçbir şey yapılmamıştır. Çin Seddi, her yıl farklı spor aktivitelerine ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan en çok dikkat çeken ise 1987 yılında, duvarda tek başına 2400 metre koşan İngiliz maratoncu William Lindesay’dir. Toparlayacak olursak savunma ve korunma amacıyla kurulan Çin Seddi tarih boyunca birçok savaşa ev sahipliği yapmış, mutlaka görülmesi gereken yerlerden biridir.
Ilık ya da sıcak denizlerin çamurlu ve kumlu sahillerinde 300 metre derinliklerde yaşayan pembe, kırmızı renkleri olan balığa barbunya balığı adı verilmektedir. Mullidae familyasına ait balığın Latince ismi Mullus barbatus‘tur. Barbunya balığı; kepez barbunyası, çalı barbunyası, sultan balığı, asıl barbunya gibi isimlerle de anılır.
Barbunya balığının vücudu yanlardan basık, başı iri ve oval şekildedir. Üzerinde kolayca dökülen pulları vardır. Çene altında biraz uzun iki bıyığa sahiptir. Sadece üst kısımda dişleri vardır. Balığın yüzgeçleri sarı renktedir. Ancak dorsal yüzgeci renksiz ya da düz renklerdedir.
Barbunya balığının 100 gramlık porsiyonunun içinde 117 kalori, 19 gram protein, 3,79 gram yağ, 49 mg kolesterol, 65 mg sodyum ve 357 mg potasyum bulunmaktadır. İçinde şeker ve karbonhidrat bulundurmamaktadır. İçeriği dolayısıyla faydalı kabul edilebilecek barbunya balığı aynı zamanda lezzetlidir. Bu nedenle çocuklara, hamilelere, emziren annelere daha çok önerilmektedir.
Tekir balığı ile barbunya balığının yaşam alanları, üreme zamanları, görüntüleri hemen hemen aynıdır. Çok dikkatli bakılmadıkça aradaki farkın anlaşılması zordur. Tekir ile barbunyayı ayrı türler olarak değerlendirmek yerine akraba tür şeklinde değerlendirmek daha akıllıcadır. Barbunyayı tekirden ayıran en önemli özellik ise başının daha dik oluşu ve sırt yüzgeçlerindeki harelerin şeffafa yakın oluşudur.
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Hastanın sınırlı bir süre için bilinç, davranış, duygu, hareket, algılama fonksiyonlarını yitirmesi durumuna epilepsi adı verilir. Bu davranışların olduğu sürece epileptik nöbet veya epilepsi nöbeti denir. Bu nöbetlerin kimisi çok belirgin şekilde olsa da, bazıları fark edilmeden geçirilir. Kişiden kişiye değişmekle beraber, 40’a yakın nöbet türü olduğu bilinmektedir.
Epilepsi birden fazla sebebe bağlanabilir. Ana nedeni, beyindeki normal elektriğin aşırı ve kontrolsüz dağılımıdır. Her hastada farklı bir nedenle ortaya çıktığı bile söylenebilir. Araştırmalar sonucunda epilepsi nedenlerinden en sık görülenlerin; beyin tümörleri, menenjitler, damar tıkanıklıkları, beyin enfeksiyonları olduğu bilinmektedir. Bu sebeplerin dışında hastanın nörolojik sendrom geçirmesi, 
Epilepsi rahatsızlığının temel belirtilerinden ilki davranış ve konuşmalarda karışıklıklarının ortaya çıkmasıdır. Kişinin cümlelerinin sonunu getirememesi, belli bir noktada dakikalarca sabit kalması bu karmaşık davranışlardan yalnızca birkaçıdır. Bu hastalığın başka bir belirtisi ise kısa süreli hafıza gerilemeleridir. Unutkanlık, hatırlayamama gibi durumlar söz konusudur.
Epilepsinin oluşmasına engel olmak için bireylerin dengeli ve sağlıklı beslenmeleri gerekmektedir. Genetikte epilepsi bulunuyorsa yani aileden herhangi birinde epilepsi hastalığı söz konusuysa bu durumda devamlı doktor kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Hastalığa yakalanmak beklenmeksizin yapılan kontroller, kişinin erken teşhis fırsatı yakalamasını sağlayacaktır.
Epilepsi hastalığı için tamamen tedavi edilebilir ya da edilemez gibi ifadeler kullanmak yanlıştır. Çünkü hastalık, kişiye göre farklılık gösterdiği için sonuçları da değişiklik yaratabilmektedir. Genel bir ifadeyle asla iyileşemeyen grup olduğu gibi tamamen iyileşen grupların da olduğu bilinmektedir. Ama genel itibariyle tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu söylemek mümkündür.
Eğer etrafınızda epilepsi nöbeti geçiren biri varsa yapmanız gereken ilk işi, o kişiyi başını bir yere çarpmayacak şekilde, güvenli bir yere yatırmak olmalıdır. Halk arasında yapılan kolonya koklatmak gibi uygulamalar, kesinlikle yapılmamalıdır. Nöbet geçiren kişinin üzerinde, onu sıkan giysiler varsa çıkarılmalı, kemer benzeri şeyler gevşetilmelidir.
Akraba evliliği geçmişi çok eski yıllara dayanan bir gelenektir. Gelenek diyoruz çünkü özellikle gelişmemiş ülkelerde ve bizim yurdumuzda doğu illerinde bu gelenek hala devam etmektedir. Sosyal, dini, psikolojik ve ekonomik nedenlerle yapılan akraba evliliği, aynı kandan iki bireyin evlenmesi demektir. Evlenen kadın ve erkeğin arasında kan bağı bulunması durumuna, akraba evliliği adı verilmektedir. Tıpta buna endogami evliliği denir.
Akraba evliliğinin sık görülme nedenleri arasında; dini, sosyal, ekonomik, psikolojik etkenler yer almaktadır. Ciddiye alınacak yüzdeliğe sahip olan bu evlilikler, temelde dini görevlere oturtulmaktadır. Kişilerin inançları, aile kan bağını bozmamayı emrettiği için akraba dışı evlilikler kabul görmemektedir.
Akraba evliliği yapan her çift, çocuklarını kucaklarına alacak kadar şanslı olmayabilir. Yapılan pek çok araştırmaya göre akraba evliliği nedeniyle gerçekleşen ölü doğum oranları normal oranların iki katıdır. Bunun yanında bebeğin düşük sebebiyle hayata gelememesi ise oldukça yüksek bir ihtimaldir.
Akraba evliliğinde çocukların sakat doğma ihtimali oldukça yüksektir. Yalnızca sakatlık değil pek çok hastalık da akraba evliliğinin sonuçları arasındadır. Bu hastalıklardan ilki kistik fibrozistir. Akraba evliliklerinde en yüksek orana sahip hastalık olan kistik fibrozis, ortalama olarak her 2000 bebekten 1 tanesinde ortaya çıkmaktadır. Dokuların emilim ve salgı düzeninin bozulmasına dayanan hastalık yalnızca 27-28 yıl yaşam süresi ile sınırlıdır.
Akraba evliliğinde elbette sağlıklı çocuklar doğabilir. Ancak, hastalıklı ya da sakat çocuk doğma ihtimali oldukça yüksektir fakat bu gene göre değişkenlik gösterir. Bu sebeple genlere bağlı olarak çocuğun sağlıklı olarak dünyaya gelmesi de mümkündür. Nihayetinde ailelerin bu evlilikleri bu denli rahat gerçekleştirmelerinin nedeni de çevrelerinde sağlıklı doğan çocukları görmeleridir.
Türkiye’de akraba evliliğinin görülme oranı yaklaşık olarak %20’dir. Bölgesel farklılıklar gösteren bu oran, ülke doğusuna doğru artış göstermektedir. Doğu Anadolu’da akraba evliliği diğer tüm bölgelere göre çok daha yüksektir (%30.8). En düşük oran ise Marmara’ya aittir. Akraba evliliğinin dağılımını etkileyen bir diğer unsur ise köy ve şehir hayatıdır. Bu iki yerleşim yerlerinin oranlarına bakıldığında şehirlerde akraba evliliğinin çok daha az görüldüğü dikkat çekmektedir.
Tarihi asırlar öncesine dayanan akraba evliliği, birçok toplumda zorunluluk taşırken kimilerinde yasaklanmıştır. Bilhassa dini faktörler kişilerin akraba evliliği yapması üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Kimi toplumlarda kardeş evlilikleri onay görürken kimilerinde bu tarz bir bakış açıcı ölümle cezalandırılmıştır. En eski dinler ya da en eski geleneksel toplumlar, akraba evliliği konusunda farklı bakış açılarına sahiptir.
Kız Kulesi İstanbul’un ve dahası ülkemizin en önemli simgelerinden biridir. Öyle ki dünyada fotoğrafı en çok çekilen yapılardan biri olduğu bilinmektedir.İstanbul Boğazı’nda yer alan Kız Kulesi, Üsküdar’da Salacak açıklarında yer almaktadır. İstanbul’un sembolü haline gelen kule, Karadeniz’in Marmara Denizi ile birleştiği yerde, küçük bir ada üzerinde yer almaktadır. Üsküdar’da Roma İmparatorluğu’ndan kalma tek eser olarak bilinmektedir.
Kimi iddialara göre Kız Kulesi’nin tarihi milattan önceki 24 yılına, kimilerine göre ise milattan önce 4. yüzyıla dayanmaktadır. Kız Kulesi o günden bu yana pek çok devletin egemenliği altına girmiştir. Nesiller boyu yıkılan devletler ve yeni kurulan devletler arasında bir bağ oluşturmuştur. İki binden fazla olan yaşından dolayı farklı tarihlerde farklı devletler tarafından restorasyona ve değişikliğe uğramıştır. Bu yüzden de Osmanlı, Bizans gibi devletlerin mimarisinin esintileri vardır.
Rivayete göre Kız Kulesi milattan önce 5. yüzyılda, Yunanlılar tarafından yapılmıştır. Geçen yüzyıllar içerisinde, birçok devlet tarafından restore edilerek, günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış önemli bir eserdir. Kız Kulesi’nin tarihini anlatırken efsanelerden yararlanacağız. Kule hakkında birbirinden farklı ve ilgi çekici öyle çok efsane var ki, biz bunlardan en yaygın olanlarını derleyerek sizlerle paylaşmayı uygun gördük.
Kangal köpeği çok eski çağlardan bu yana varlığını sürdüren, Türk bekçi köpeği olarak da bilinen bir köpek türüdür. Her ne kadar dev bir cüsseye sahip olsalar da, fazlasıyla uysal, çocuklarla iyi anlaşan, dost canlısı bir yapısı vardır. Zeki ve atik olan kangal köpeklerinin eğitimi de oldukça kolaydır. Adını ise Sivas ilinin, Kangal ilçesinden almıştır. Bekçi köpeği olmasının yanında, çoban köpeği olarak da adlandırılan kangallar bu ismi, kurt gibi vahşi hayvanlara karşı, koyun sürülerini koruma yetenekleri sayesinde almıştır.
Kangal köpeğinin kökeni hakkında çok farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı görüşlere göre kangal köpeğinin Avrupa kökenli olduğu savunulmaktadır. Bu görüşe göre milattan önce 3 bin yılında, Balkanlar’dan Anadolu’ya gelen Orta Avrupalıların yanlarında getirdiği iri yapılı köpeklerin, kangalların atası olduğu düşünülmektedir.
Genel olarak çoban köpeği ve bekçi köpeği olarak nitelendirilen kangal köpeklerinin erkekleri 75-76 cm, dişileri 66-71 cm boyları arasındadır. Ağırlıkları ise erkeklerde 45-68 kg, dişilerde 41-59 kg arasında değişmektedir. Beyaz veya ten renginde olan tüyleri sert ve kalın yapıdadır. Kulakları siyah, kafaya yapışık ve üçgen biçimindedir. Vücutları gelişmiş ve kaslı olan kangalların çeneleri de oldukça kuvvetlidir.
Kangal yavruları ortalama 4 haftalık olduklarında anne sütünden kesilmeye başlarlar. Bu durumda ek gıdaya ihtiyaç duyulmaktadır. İlk etapta yavrulara verilmesi önerilen ek besinler arasında hazır yavru mamaları, sulandırılmış inek sütü ve yumurta sarısı bulunmaktadır. Verilen sütün her öğün taze ve ılık olmasına özen gösterilmelidir.
Öncelikle verdiğimiz bu aşı takviminin genel kurallar dahilinde olduğunu, köpeğinizin sağlık durumuna göre veteriner kontrolünde aşılarının yaptırılması gerektiğini söylememizde fayda vardır.
Kangal köpeği denince akla mutlaka gelen konulardan biri de kulaklarının kesilmesidir. Birçok hayvansever arasında tartışmalara neden olan bu konuya, yazımızda kısa da olsa değinmek istedik. Avrupa’da yasak olan kuyruk ve kulak kesiminin esasen hayvana hiçbir faydası yoktur. Çoğu kişi bunu sadece eski bir gelenek olması sebebiyle, hayvanın güzel görünmesi için yapıldığını savunsa da, bu konuya daha farklı bir bakış açısı getiren araştırmacılar da vardır.
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Tam karşılığı havalı süspansiyon sistemidir. Kullanım alanı oldukça geniştir. Aklımıza gelecek birçok araç sınıfında kullanılır. Mesela kamyon, otobüs ve trenlerin de kullandığı bir sistemdir. Konumuzu anlatırken daha çok otomobiller üzerinde nasıl çalıştığından bahsedeceğiz. Sistemin ismi söylendiğinde hemen SUV araçlarla ilişkilendiririz. Aslında böyle düşünmemiz doğru. Yalnız aynı mekanizmanın daha alçak karosere sahip sedan araçların da konfor paketlerine de eklenmiştir. 
Standart yol otomobillerinde olan helezon yaylar çıkarılarak, havayı alıp onu kullanabilen körükler takılır. Genellikle bu konfor paketi, bilgisayar sistemiyle şekillendirilip, duruma göre hava miktarları ayarlanır. Sinyalizasyona bağlı körükler, yüksek hızla girilen virajlarda anında sert pozisyon alarak savrulmayı önler. 
Denk geldiysek airmatic mantığına sahip araçların içerisinde farklı yerlere de konumlandırılan düğmeler vardır. Spor otomobillerde bunu direksiyon üzerinde de görebiliriz. İlk spor moddan bahsedecek olursak; araç söylediğimiz modun aktif edilmesiyle kendini sert sürüşlere göre hazırlar. Spor kelimesinden de anlayacağımız gibi hızlanma, dönüşler ve frenaj gibi durumların zorlanıcı seviyesine göre pozisyon alınır. 
İlk parçanın normal olarak hava kompressörü olduğunu söylemek mümkün. Ardından sistemi tamamlayacak olan valfler vardır. Ve havanın körüklere iletilme köprüsündeki basınç boruları ve hava tankı. Nasıl ki Audi’nin 
Amerika menşeli olduğu düşünülen konfor sistemini, her araca uygulamak mümkün. Ancak her işte olduğu gibi bunda da profesyonel işçilik gerekmektedir. Kullanılacak malzemelerin ömürlü ve dayanıklı olmasına da ekstra özen gösterilmelidir. Sarsıntıları minimum düzeye indirip, sert dönüşleri absorbe eden air süspansiyon genellikle lüks segment araçlarda bulunur. En bilindik ve kafalara kazınan Mercedes’in AirMatic’ini örnek olarak verebiliriz. Çünkü sedan yol araçlarına son teknolojik şeklini veren Alman üreticidir. Bizim yukarıda bahsettiğimiz kısmı yanlış anlaşılmaması için “air süspansiyon” olarak algılamamız gerekir. 
Heyelan ya da toprak kayması; taşların, toprağın ve tabakaların, bulundukları yamaçtan aşağı kaymalarını ifade eder. Kayan kütleler bazen küçük bazen de çok büyük olabilmektedir. Büyük heyelanlar yeryüzü üzerinde derin izler bırakabilir. Sonuçları kadar nedenleri de önemli olan heyelan, birçok faktörün etkisiyle gerçekleşir.
Eğer heyelanın meydana geldiği bölgede yerleşim yerleri varsa, çok ciddi hasarlara sebep olabilir. Kayan toprak tabakaları bölgede bulunan evlerin yıkılmasına sebep olurken, altında bıraktığı birçok canlı veya cansız varlığa da sebep olmaktadır. Son derece önemli bir doğa olayı olan heyelan için birçok sebep sıralayabiliriz. Heyelana yol açan faktörlerden en önemlileri ise şunlardır;
Heyelan, göçme, toprak kayması ve asıl heyelan olmak üzere üç şekilde meydana gelir. Bunlar genel olarak halk arasında toprak kayması olarak bilinse de, oluşum şekilleri ve büyüklükleri bakımından aralarında bazı farklar bulunmaktadır.
Heyelan esas olarak doğal faktörlere bağlı oluşan bir afettir. Bu nedenle çoğunlukla önlemek zordur. Ancak beşeri faaliyetlerin sebep olduğu heyelanlar için önlem alınabilir. Buna bağlı olarak beşeri faaliyetlerin gerçekleştirileceği arazi için önceden jeolojik ve klimatolojik testlerin yapılması ve arazinin yapılacak faaliyetlere uyum sağlayıp sağlamadığı üzerinde çalışılmalıdır.
Deprem, sel ve eğimin sebep olduğu heyelan, çok önemli sonuçlar doğuran bir doğal afettir. Heyelan sonucunda çok ciddi mal ve can kayıpları meydana gelir. Eğim etkisiyle hareket eden toprak tabakası yolları kapatacağından ulaşım aksar. Evler toprak altında kalır, can kaybı olur. Köy gibi küçük yerleşim alanlarının sınırları değişir. Yer şekillerinin biçimi değişebilir. Örneğin, Tortum Çayı üzerinde meydana gelen heyelandan sonra, bu akarsuyun önü kapanmış ve Trabzon’un batısında heyelan Sera Gölü meydana gelmiştir.
Avrupa Birliği ortalamasına göre gelişmiş ve yüksek gelirli bir ekonomiye sahip olan Çekya’nın para birimi korunadır. Ülkenin sağlam ekonomisi, AB üyeliğine rağmen kendi paralarında kalınmasına neden olmuştur. Uluslararası kodu CZK şeklindedir ve sembolü Kč olarak gösterilmektedir. 8 Şubat 1993 tarihinde tedavüle girmiştir ve Çek dilinde “koruna česká” şeklinde ifade edilmektedir.
1993 yılından beri kullanılan koruna, İngilizce Çek tacı olarak anılmaktadır. Koruna kelimesinin kron şeklinde kullanıldığını da nadiren görürsünüz. Ayrıca kron kelimesi de taç anlamına gelmektedir. Paranın resmi adı “koruna česká” şeklinde anılırken, çoğul olduğunda “koruny české” denmektedir. Slav dillerine ait bir para olduğu için farklı isimlerle anıldığını görmeniz mümkündür. Alt birimi ise haléřů olarak anılır ve 1 koruna 100 haléřů’ye eşittir. Buna karşın günümüzde kullanılmamaktadır ve ülkede en küçük birim 1 korunadır.
AB üyesi bir ülke olan Çekya, dış ticaret anlamında bölgenin en iyilerinden birisidir. Bu nedenle de diğer ülke paralarıyla oluşturduğu pariteler, hem yatırımcılar hem de yerel traderlar tarafından takip edilmektedir. Bunlar arasında en çok Euro ve Amerikan doları ile ilişkiler takip edilmektedir. Bunlar dışında Polonya ve Çin ile de sıkı ilişkileri bulunmaktadır. 
Avrupa’nın göbeğinde bulunan Çekya, AB ortalamasına göre gelişmiş ve kişi başına düşen milli geliri yüksek bir ekonomiye sahiptir. Sanayiye dayalı bir ekonomisi bulunmaktadır ve kendi otomobillerini, tramvaylarını, metrolarını ürettikleri bilinmektedir. Avrupa’nın beşinci büyük otomobil üreticisidirler ve daha birçok sektörde üst sıralarda yer almaktadırlar.
Çekya’nın başlıca ticaret ortakları; Almanya, Polonya, Çin, Slovakya ve Hollanda’dır. Başlıca ihracat kalemleri ise otomobil, station wagonlar, yarış arabaları, kara taşıtları için aksamlar, otomatik bilgi işlem makineleri ve üniteleridir. Başlıca ithalat kalemleri de kara taşıtları için aksam parçaları, telli telefon – telgraf için elektrikli cihazlar şeklindedir.
Edgar Allan Poe, her ikisi de oyuncu olan David ve Elizabeth Arnold Poe’nun ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Boston doğumlu olan Edgar’ın dünyaya gelişinden bir yıl sonra babası evi terk etti, ertesi yıl da annesi verem nedeniyle hayatını kaybetti.
19 Ocak 1809’da Boston, Massachusetts’de dünyaya gelen Edgar Poe, her ikisi de oyuncu olan Elizabeth Arnold Hopkins Poe ve David Poe’nun ikinci çocuklarıydı. Edgar Poe’nun bir ağabeyi bir de kız kardeşi vardı. Kaynaklardaki bilgilere göre ünlü kişilik adını, Shakespeare’in ünlü oyunu Kral Lear’dan aldı. Fakat Edgar ailesiyle çok uzun süre birlikte olamadı çünkü babasından 1810’da evi terk etmesi, annesinden de kısa süre sonra veremden hayatını kaybetmesi nedeniyle ayrılmak durumunda kaldı.
Ryan’s Inn isimli meyhanede hem ruhsal hem de fiziksel açıdan çok kötü bir halde bulunan Poe, ölene kadar konuşamayıp sürekli sayıkladı. Onu bulan Joseph Walker daha sonra; Poe’nun büyük bir üzüntü içinde ve yardıma muhtaç olduğunu söyledi. Bulunduktan sonra histerik bir nöbet halinde olan yazar, ölene dek anlaşılmayacak şeyler mırıldandı. Ve Baltimore’daki Washington College Hastanesi’ne kaldırılmasının ardından 4 gün süren yaşam mücadelesinin sonunda, 7 Ekim 1849’da hayata veda etti.
Yaşadığı dönemde hak ettiği değeri göremeyen yazarlardan biri olan Edgar Allan Poe, ağırlıklı olarak hikaye ve şiir kaleme almış, çok sayıda eser vermiştir. Bunlardan başlıcaları; Kuzgun, Kara Kedi, Annabell Lee, Kuyu ve Sarkaç, Dedektif Auguste Dupin Öyküleri, Oval Portre, Morgue Sokağı Cinayeti, Usher Evinin Çöküşü, Altın Böcek, Kızıl Ölümün Maskesi, Çanlar, Hayalgücü, Eureka olarak bilinmektedir.
Yatsı namazından sonra bir miktar uyuyup uyanarak veya hiç uyumadan kılınan namaza, teheccüd namazı adı verilir. Halk arasında daha çok gece namazı olarak bilinen teheccüd, imsak vaktine kadar kılınabilmektedir. Yalnızca uyuyup uyandıktan sonra değil, uyanma endişesi taşıyanlar için uyumadan önce de kılınabilir ancak uykunun namaz için bölünmesi daha hoş kabul edilmektedir.
Yatsı ezanı okunduktan sonra namaz geciktirilmeden kılınmalıdır. Yatsı namazını kılarken aklınızda teheccüd namazını kılmak varsa vitir namazını kılmayıp bekleyebilirsiniz. Yatsı sonrası dualarınızı ettikten sonra şehrinizde imsak kaçta ise o saate kadar teheccüd namazını kılabilirsiniz. Teheccüd namazı, güneşle ilgilidir. Gece ibadeti kabul edilmesinin sebebi de budur.
Abdest aldıktan sonra hazırlanıp niyet etmeye durulur. Teheccüd namazında “niyet ettim Allah rızası için teheccüd namazı kılmaya” ifadesi dile getirilir. Bu şekilde niyet ettikten sonra gün içinde kılınan sünnet namazlar gibi namaz eda edilir. İsteğinize bağlı olarak 2 ya da 4 rekatta bir selam vermeniz mümkündür.
Teheccüd namazı, gün içinde 5 vakit kılınan namazlardan farklı değildir. Dilediğiniz rekat kadar kılabilirsiniz. Ancak en az 2 rekat olmalıdır. Namaz sırasında okunacak dualara kendiniz karar verebilirsiniz. Herhangi bir şart yoktur. Kuran’dan seçeceğiniz sureler namazınızı uzun tutmanızla beraber değerlenir. Fatiha suresi okuduktan sonra dilediğiniz sureyi okuyabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken tek şey diğer namazlarda da olduğu gibi sure sıralamasında hata yapmamaktır.
Hazreti Muhammed (SAV), teheccüd namazının zor ve nefse ağır gelen bir namaz olduğunu belirtir. Nefse zor gelen bir namazın her gece devamlı kılınmasındansa basit olanların istikrarının öncelikli olduğunu belirtmiştir. Kişi her gece bir koyun sağımlık kadar dahi olsa teheccüd kılarsa bunun mükâfatını alacaktır.
Bel soğukluğu, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır (
Bel soğukluğu, Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur ve en çok üreme sistemini etkiler. Gonore; gram negatif, mikroskopta kahve çekirdeği görüntüsü veren bir bakteridir. İlk kez 1879 yılında Albert Neisser tarafından keşlefildimiştir. Adını da bu kişiden almıştır. Bunun yanı sıra; ağız, boğaz, gözler ve rektumun mukus zarlarını da etkileyebilir. Enfeksiyon, penis, vajina, anüs veya oral yoldan ilişkiye girildiğinde, enfekte bir kişiden cinsel temas yoluyla bulaşır.
Aktif bir bel soğukluğu enfeksiyonu olmasına rağmen belirti vermeyebilir. Belirtiler, enfeksiyona maruz kaldıktan sonra 1-14 gün içinde herhangi bir bölgede ortaya çıkabilir. Erkekler ve kadınlar biraz farklı belirtiler yaşarlar. Elbette belirtilerin cinsiyet ve yaş gibi faktörlere göre değişebildiği unutulmamalıdır.
Bel soğukluğundan kaçınmanın birçok yolu vardır ve çoğu kişisel yaşayış biçimi ile alakalıdır. Cinsel ilişkiden kaçınma, vajinal veya anal ilişkide prezervatif kullanma, oral yoldan ilişki kurarken kondom kullanma, karşılıklı olarak tek eşlilik veya ortak anlaşma, bel soğukluğundan korunmak için yapılması gereken en önemli davranışlardır. Kişiler, eşleri ya da cinsel eşlerinin bel soğukluğu geçirmeleri ya da enfeksiyon belirtileri yaşamaları halinde, acilen sağlık uzmanlarıyla görüşmelidir.
Bazı durumlarda cinsel yolla bulaşan başka hastalıklara ek olarak doktorunuz bel soğukluğu için bir test yapmanızı isteyebilir. Bel soğukluğunu test etmek, idrar örneğini veya etkilenen bölgenin bir sürüntüsünü analiz ederek yapılabilir. Swab örnekleri sıklıkla penis, serviks, üretra, anüs ve boğazdan alınır.
Familyası incelendiğinde cibes otunun en yakın akrabasının turp olduğu görülmüştür, bu nedenle Turpgiller ailesindendir. Cibes otu her hali tüketilebilen yoğun bir C vitamini kaynağıdır. Yaprakları yeşil, geniş ve lezzetlidir. Şekil olarak geniş marul yapraklarına benzeyen bu bitki tat olarak daha belirgindir. Genellikle Ege Bölgesi’nde yetişen cibes otu, burada yaşayan halk tarafından cibez otu, azman ve lahana patlağı gibi isimlerle de bilinir.
Cibes otunun; kavurması ve zeytinyağlı yemeği olmasına rağmen en çok tercih edilen yeme şekli salatasıdır. Bazı yörelerde cibes otunun iri yaprakları toplanarak değişik dolma tarifleri de yapılmaktadır. Salatasının vazgeçilmez öğesi nar ekşisidir ve tadını bol ekşi ile zenginleştirmek mümkündür. Karadeniz Bölgesi’nde de yetişen cibes otu, yöresel halk tarafından “cici otu” olarak bilinmektedir. Karadeniz Bölgesi’nde kara lahana kökünden filizlenmektedir.
Cibes otu için yeşil mucize demek yanlış olmayacaktır. Sayılamayacak ölçüde faydası bulunan bu bitkinin en büyük özelliği bağırsaklar üzerindeki etkisidir. Özellikle kabızlık problemi çekenler için son derece faydalıdır. Ayrıca bağırsaklarında kurt sorunu yaşayanların cibes otu suyu (çayı) içmeleri halinde, kurtların vücuttan atılması hızlanacaktır.
Cibes otunun aşırı ve uzun süreli kullanımları yoğun ishale sebebiyet verebileceği için; karın ağrısı, mide bulantısı ve su kaybına neden olabilir. Ayrıca hamile kadınlarda aşırı tüketimi olumsuz sonuçlar doğurabilir bu nedenle kontrol altında tüketilmesi gerekmektedir. Cibes otunun kanıtlanmış herhangi bir olumsuz yönü bulunmamaktadır. Çiğ tüketirken kabuğu soyulmadan aşırı miktar yenmesi karın ağrısına sebep olabilir.
Tarihimizin en ünlü halk ozanları denildiğinde akla gelen ilk isimlerdendir Aşık Veysel Şatıroğlu! Aşık halk edebiyatının ustası olmuş, ancak bu ününe pek çok üzücü yaşanmışlıktan sonra kavuşabilmiştir.
Veysel Şatıroğlu 1894’te Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Annesi Gülizar Ana, babası ise Karaca lakaplı bir çiftçi olan Ahmet Efendi idi. Veysel’in dünyaya geldiği yıllarda, Sivas yöresini kasıp kavuran çiçek hastalığı iki kız kardeşinin de ölmesine sebep olurken, Veysel’in de gözlerini kaybetmesine yol açtı. Kaldı ki bu, Aşık Veysel’in talihsizliklerle dolu öyküsünün yalnızca başlangıcıydı.
Yalın ve ustalıkla kullandığı dili ile hafızalarda yer eden Aşık Veysel’in şiirleri; Deyişler (1944), Sazımdan Sesler (1950), Dostlar Beni Hatırlasın (1970), Ölümünden Sonra Bütün Şiirleri (1984) isimli kitaplarında toplanmıştır.
Bilimsel adıyla Fragaria olarak bilinen çilek, Rosaceae yani Gülgiller familyasında yer alan meyvelere verilmiş ortak isimdir. Bitkinin meyvesi kırmızı renkte olup üzerinde sarı tonunda noktacıklar bulunmaktadır. Dünya üzerinde isimlendirilebilmiş 20’den fazla çilek çeşidi bulunmaktadır. Bunun dışında farklı melezleri de oluşturulmuştur. En çok tüketilen ve marketlerde satılan çilek, bahçe çileği olarak bilinen fragaria ile ananassa melezi olan türdür.
Çilek bitkisinde çiçekler salkım biçimindedir. Otsu bir bitki olan çilek bahçelerde özel olarak yetiştirildiği gibi, çayır ve otlaklarda kendiliğinden de yetişebilmektedir. Yaz geldiğinde toprağın üstündeki kısmı kurur ama toprağın altındaki kısmı, kışın yeniden yaşamaya başlar. Sürünücü ve tüylü bir gövdeye sahip olan çilek meyvesi, Nisan ve Haziran aylarında beyaz çiçekler açar.
İri, sert meyveli, orta kalitede tadı olan reçel yapmaya uygun çilek türüne Aliso adı verilmiştir. Tioga, gıda sanayi ve derin dondurucu için uygun olan türdür. Hemen her bölgede yetişebilen çilek türü Pocahontastır. Konik biçiminde olan çilek çeşitleri; Douglas, Dana, Brio, 216, Pajaro, Selva, Chandler, Red Chief, Hanoeye ve Lesterdir. Bunlar dışında Yalova 9, 15, 104 , dağ çileği, orman çileği, Arnavutköy çileği, Ereğli çileği, Bursa çileği ve Balcalı 1, 2, 3 çeşitleri vardır.
Çilek yetiştiriciliği birçok ülkede yapılmaktadır. Hibrid yöntemiyle de yetiştirilen çileğin türlerine göre yetiştirilme şartları değişiklik gösterebilir. İlkbaharda ısı yükselince patlayan yaprakları ortalama 3 haftada büyür. İyi tozlanmış çilekler tozlanma vaktinden ortalama 30 gün sonra olgunlaşır.
Çilek romatizmaya bağlı ağrıların hafiflemesine yardımcı olur. İçeriğindeki asit ve cox enzimleri sayesinde yaralardaki iltihapların iyileşmesine yardım eder. Dopamin oranını artırarak zihnin çalışmasına olumlu anlamda etki eder. Yine aynı özelliklerle beyin fonksiyonlarının gelişmesine katkı sağlayan çilek böylece 
Latince ismi ile Pinaceae, dilimizdeki isimli ile Çamgiller familyasına ait olan sedir ağacı, Cedrus Libani cinsini oluşturan iğne yapraklı ağaç türlerine verilmiş isimdir. Ilıman iklimleri seven sedir ağacı, herdem yeşil kalabilen bir ağaç türüdür. Görüntüsü ile beğenilen sedir ağacından birçok şekilde faydalanılmaktadır. Ülkemizde yetişen en değerli orman ağaçlarından biridir.
Ağacın tomurcukları miniktir ve üzeri pullarla örtülmüştür. İğne yapraklar çoğunlukla üç köşelidir. Ağacın yaprakları uzun sürgünler üzerinde dağınık ve seyrek yapıda dizilmişlerdir. Kısa sürgünleri püskül görünümündedir. Yapraklar sedir ağacı üzerinde ortalama 5 yıl kadar kalabilirler. Ağaç üzerindeki erkek çiçekler silindir şeklindedir ve ortalama uzunlukları 5 cm’dir. Erkek çiçeklerin renkleri sarıdır.
Sedir ağacının ana vatanı Akdeniz ülkeleridir. Akdeniz ikliminin koşullarında yetişen ağacın en önemli türlerinden birisi olan Lübnan sediri, Toros dağlarında yetişir. Ağaç güneşli yerleri sevdiğinden Akdeniz iklimi tam ona göredir. Kumlu, kireçli ve killi topraklarda büyür. Dona karşı dayanıklı değildir hatta düşük sıcaklıkta bile zarar görebilir. Sedir ağacı sürekli var olan nemden de hoşlanmaz.
Sedir ağacının kendi içerisinde dört türü vardır. Cedrus atlantica yani Atlas sediri, sıcak Akdeniz ikliminde yetişebilen orman ağaçlarındandır. Derin ve nemli toprakları seven ağacın, ortalama 6 cm boyutunda, açık kahve renkte kozalakları vardır. Ağacın sağlıklı yetişmesi için yarı gölge ortamlara ve ışık dengesine gerek vardır. Bir diğer sedir ağacı türü Cedrus deodora yani Himalaya sediridir. Adı üzerinde ana vatanı Himalayalar olan ağacın uzunluğu 50 metreye kadar çıkabilmektedir.
Sedir ağacının doğrudan bir faydası bulunmamaktadır ama sedir ağacından elde edilen sedir yağı birçok fayda barındırmaktadır. Yağın ciltteki gözenekleri açma etkisi vardır. Böylece hücreleri canlandırarak cildin güzelleşmesine olanak sağlar. Cildin en büyük sorunlarından biri olan 
Sedir ağacı yağının en genel kullanımı cilde masaj yapmak şeklindedir. Cilt için kullanılacaksa ele damlatılan 3 damla yağ doğrudan masaj ile uygulanır. Ardından ılık suyla iyice yıkanmalıdır. Saç için kullanılacak durulama suyu içine birkaç damla sedir ağacı yağı damlatıp döktükten sonra saf su ile bir kez daha durulamanız yeterlidir.
Snapchat fotoğraf ve video çekimi yaparak üzerine çeşitli notlar eklenmesiyle kendi arkadaşlarınızla paylaşım yapmanıza imkan veren sosyal mesaj uygulamasıdır. Bu uygulamadaki paylaşımlar 1-10 saniye arasında görülmekte ve daha sonra paylaştığınız kişilerde görünmemektedir.
Uygulamanın kullanımı oldukça basittir. Aşağıda yer alan adımları uygulamak size kullanım kolaylığı sağlayacaktır. İlk olarak uygulamayı telefonunuza indirerek oturum açmanız gerekmektedir. Başlangıçta açtığınız zaman rehberinizde bulunan kişilerden Snapchat kullananları görebilirsiniz. Bu aşamada onları ekleme işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Aksi takdirde fotoğraf gönderme işlemine program izin vermemektedir.
Anlık mesajlaşma uygulaması olan Snapchat ile paylaştığınız video ya da fotoğraflarınız kısa bir süreliğine görüntülenebilmekte ve daha sonra silinmektedir. Kullanıcılar bu uygulama ile karşılıklı olarak yazılı metinler, ses, fotoğraf ya da video gönderebilmektedir. Daha önceden belirlenmiş süreler boyunca görüntülenebilen paylaşımlar Snapchat sunucusu ile kullanıcıların cihazlarından silinmektedir. Uygulamanın %70’ini kadınlar oluşturmakta ve en çok İngiltere ve ABD’de tercih edilmektedir.
Bireylerde çocuksu tutumlar ve davranışların yerini yetişkin davranışların aldığı, cinsiyet duyularının kazanıldığı, kişilerin yetişkinliğe kendilerini hazırladığı döneme ergenlik (puberte) veya ergenlik dönemi adı verilir. Genellikle 12 ila 21 yaş arası dönem ergenlik dönemi olarak adlandırılabilir. Herkes ergenliğe farklı yaşlarda girebilir. Bunu belirleyen faktörler; yaş, genetik, sosyoekonomik şartlar ve iklimdir.
Genç kızlar bu dönemde karışık duygular içerisinde olabilirler. Özellikle göğüslerin büyümeye başlaması, regl olma dönemine girilmesi zor ve bilinmedik bir durumun içine geçişi ifade eder. Birçok genç kız regl görmeyi heyecanla bekler ama bu durum olduktan sonra ne kadar zor bir duruma girdiklerinin farkına varırlar. Çocukluk döneminden çıkarak kadınlık dönemine adım atmışlardır.
Erkekler bu dönemde boy konusunda artış yaşarlar böylece zayıflamaya başlarlar. Erkeklerde belirgin özelliklerden birisi de sesin kalınlaşmaya başlamasıdır. Cilt yağlanmaya başlar ve sivilcelerde artış görülür. Kas dokusunda artış görülür ve böylece daha erkeksi bir görünüm oluşmaya başlar. Tüylenmede artış gözle görülür derecede fazladır. Bu dönemde erkeklerde androjen hormonu salgılanmasında da yükselme görülmektedir.
Kakule, son zamanların en çok konuşulan bitkiler arasında yer alır. Özellikle belirli yerlerde yetiştirilmesi, onu özel kılmaktadır. Kakule, Zencefilgiller familyasına ait bir bitkidir. Sıcak ve ılıman bölgeleri sevmekte olup, büyük yaprakları olan, 3-4 metreye kadar uzayabilen ve bataklık ormanlarında yetişen uzun yıllık bir bitkidir. Meyveleri ise 1-2 mm uzunluğunda, kirli beyaz veya sarıya çalan yeşil renktedir.
Ülkemize yurt dışından ithal edilerek ulaşan kakule genellikle çayı ve kahvesi yapılarak tüketilmektedir. Son yıllarda cafelerde artık kakuleli kahveleri de görmeye başladık. Eğer şimdiye kadar denemediyseniz ilk fırsatta denemenizi öneririz. Ayrıca evde kendiniz de çok rahat bir şekilde yapabilirsiniz.
Kakule bitkisinin bilinen bir yan etkisi yoktur. Belirlenen dozlarda ve doktor kontrolünde kullanıldığı sürece güvenilir bir bitki olarak kabul edilir. Yalnızca hamile ve emziren bayanların kullanması sakıncalıdır. Bunlardan başka midesinde ülser olan kişiler doktorlarına danışmadan kullanmamalıdır. Yine oniki parmak bağırsağında herhangi bir yara veya ülser olan kişiler de kullanmadan önce dikkatli olmalı, mümkünse doktoruna danışmalıdır.
Uyku apnesi; uyku esnasında, herhangi bir nedenle, en az 10 saniye solunumun durması olarak ifade edilir. Solunumun geçici olarak durması apne olarak ifade edildiği için, uyku apnesi de halk arasında sedece bu terim ile anılabilmektedir. Bademciklerin aşırı büyümesi, 
Temel nedeni boğazdaki hava yolunun kapanmasıdır. Bunun sebebi bademciklerin şişmesi de olabilir, aşırı büyümüş geniz eti de, çok ileri düzeyde olan horlama da olabilir. Bazen de sebebi doğuştan kaynaklanabilir. Yani üst solunum yolunda bir darlık varsa, çocukluktan itibaren solunum yolu yıpranacak ve uyku sırasında apne sendromu yaşanacaktır. Bu nedenle yetişkinler kadar çocuklarda da görüldüğünü söyleyebiliriz.
En önemli belirtisi hiç kuşkusuz ki solunumun durmasıdır. Kişi gece uykusunda nefes alamama sebebiyle uyanıyorsa vakit kaybetmeden bir doktora görünmelidir. Çünkü bazı kişiler solunum durduğu an uykusundan sıçrayarak uyanır ve yeniden nefes almaya başlar. Oysa uykusu çok ağır olan insanlar 10 saniyeden daha uzun süre nefes alamadığında ve kalkmadığında hayati tehlikeye oluşan sonuçlar meydana gelmektedir. Uyku apnesinin belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Konumuz olan hastalığın tanımını yaptıktan, nedenlerini ve belirtilerini anlattıktan sonra artık kafamızda durumun ciddiyetinin oturmuş olduğunu tahmin ediyoruz. Peki, son derece ciddi bir sağlık sorunu olan uyku apnesi nasıl önlenir? Uzmanlar öncelikle aşırı kilolu olmaktan kaçınmamızı öneriyorlar. Çünkü obezite, hastalık için en önemli risk faktörlerinden biri olarak gösteriliyor.
Hastalığın tedavi aşamasına başlamadan önce elbette ki daha önemli adım teşhisi olacaktır. Takdir edersiniz ki bazı hastalıklar yanlış tanı konulduğu için tedaviye geç kalınmakta veya yanlış uygulamalarla daha kötü sonuçların doğmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle tedavi kadar tanı da çok önemlidir. Peki, uyku apnesi nasıl teşhis edilir veya tanısı nasıl konulur?
Teşhis konulduktan sonra yapılması gereken ilk şey kulak burun boğaz doktoruna giderek, üst solunum yollarında herhangi bir darlık olup olmadığını anlamaktır. Eğer nefes almayı güçleştirici ve uykuda durmasına sebep olacak anatomik bir darlık varsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Uyku apnesi tedavisinin temel amacı hava yolunu devamlı açık tutmayı sağlayacak işlemlerdir.